Kondolencje

14.04.2025 | 14.04.2025

ZMARŁ PROF. DR HAB. JÓZEF MIĄSO

W piątek, 11 kwietnia wieczorem, dotarła do nas bardzo smutna wiadomość – w wieku 95 lat zmarł

prof. dr hab. Józef Miąso

współtwórca naszego Instytutu i człowiek o nieocenionych zasługach dla jego rozwoju.

Prof. Miąso urodził się 10 lutego 1930 r. we wsi Witkowice, dziś części miasta Ropczyce oddalonego o kilkadziesiąt kilometrów od Rzeszowa. Z regionem swego pochodzenia zawsze był mocno związany emocjonalnie i tam też, zgodnie z Jego życzeniem, spocznie – na cmentarzu w Witkowicach, w grobie rodzinnym. Po maturze uzyskanej w 1950 r. rozpoczął studia historyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, które kontynuował na Uniwersytecie Warszawskim. Jego mistrzami byli profesorowie: Stanisław Herbst, Rafał Gerber i Henryk Jabłoński, na którego seminarium napisał pracę magisterską, obronioną w 1955 r. W tym samym roku rozpoczął pracę w Polskiej Akademii Nauk, z którą związany był przez całe swoje życie zawodowe, do przejścia na emeryturę w 2000 r. Zainteresowany dziejami edukacji, został zatrudniony w powstałej w 1953 r. i kierowanej przez prof. Łukasza Kurdybachę Pracowni Dziejów Oświaty PAN. Wybitnie zdolny i niezwykle pracowity szybko piął się w hierarchii naukowej: w 1959 r. uzyskał doktorat, w 1966 r. zrobił habilitację, w 1973 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1990 r. zwyczajnego. W 1968 r. objął po prof. Kurdybasze kierownictwo Pracowni Dziejów Oświaty PAN. W 1974 r., gdy doszło do połączenia Pracowni z założonym w 1954 r. przez prof. Bogdana Suchodolskiego Zakładem Historii Nauki i Techniki PAN, został kierownikiem nowo powstałego Zakładu Historii Nauki, Oświaty i Techniki PAN. Gdy w 1977 r. Zakład ten został podniesiony do rangi Instytutu Historii Nauki, Oświaty i Techniki PAN, prof. Miąso został jego dyrektorem i funkcję tę pełnił nieprzerwanie do 1989 r. Jego staraniom należy zawdzięczać naukowy i organizacyjny rozwój Instytutu, jedynej w Polsce instytucji naukowej o takim profilu. Choć Jego specjalnością była historia oświaty i wychowania, stał się wszechstronnym historykiem nauki, czytając wszystkie publikacje, jakie wychodziły spod piór pracowników ówczesnego IHNOiT PAN (dziś Instytutu Historii Nauki PAN) – potrafił dyskutować zarówno o historii nauk przyrodniczych, jak i o pracach z zakresu historii techniki. Poza własną pracą naukową i kierowaniem Instytutem, przez wiele lat zajmował się dydaktyką uniwersytecką – najdłużej, bo w latach 1973-1991, związany był z Wydziałem Pedagogicznym UW, gdzie prowadził wykłady i seminaria z historii wychowania, a potem, od momentu jej powstania w 1994 r., z Akademią Humanistyczną im. A. Gieysztora w Pułtusku. Obiektem naukowych zainteresowań Pana Profesora były dzieje polskiej i polonijnej edukacji w XIX i XX w. Jego najważniejsze monografie: Uniwersytet dla wszystkich, Szkolnictwo zawodowe w Królestwie Polskim w latach 1815-1915, Szkoły zawodowe w Polsce w latach 1918-1939. Ich rozwój, organizacja i funkcje społeczne, Dzieje oświaty polonijnej w Stanach Zjednoczonych do dziś nie straciły aktualności i wyjątkowych walorów naukowych, oparte są bowiem na materiale źródłowym, po raz pierwszy wydobytym na światło dzienne przez Autora. Do książek dodać trzeba dziesiątki rozpraw, z których niemal wszystkie podejmowały tematy nowe, dotąd nieopracowane. Pan Profesor historię edukacji postrzegał bardzo szeroko, traktując ją jako zasadniczy składnik historii kultury badanej na szerokim tle historii politycznej, społecznej i gospodarczej. Takie ujęcie sprawia, że Jego prace ciągle stanowią niezbędny punkt wyjścia do badań nad historią XIX i XX wieku, nie tylko dziejów oświaty.

            Choć od wielu lat Pan Profesor nie pojawiał się już w Instytucie, grono dawnych pracowników utrzymywało z nim kontakt na gruncie prywatnym; zawsze też można było liczyć na Jego pomoc czy poradę w sprawach naukowych. Będzie nam Go bardzo brakowało!

Żonie Pana Profesora, prof. dr hab. Teresie Zaniewskiej, składamy gorące wyrazy współczucia. Kondolencje kierujemy też na ręce Rodziny Pana Profesora.

                                                                       Dyrekcja, Rada Naukowa

                                                                       i pracownicy Instytutu Historii Nauki PAN  

Wróć