Między sztuką a nauką: przypadek średniowiecznej musica speculativa

14.09.2020 | 17.04.2022

prof. dr hab. Elżbieta Witkowska-Zaremba, Instytut Sztuki PAN

Umieszczone w tytule mojego wystąpienia przeciwstawienie „sztuka – nauka” jest zamierzonym anachronizmem pojęciowym. Łacińskie odpowiedniki nauki (scientia) i sztuki (ars) funkcjonowały bowiem w wiekach średnich najczęściej jako synonimy. Ars nie jest zatem tożsama z nowożytnym pojęciem sztuki, stanowi raczej rodzaj swoistego continuum pomiędzy tymi dwoma ekstremami, w każdym przypadku odnosząc się do ściśle określonego systemu reguł wywiedzionych z „natury” (rerum natura); reguł wyjaśnianych w obficie zachowanych traktatach muzycznych. Średniowieczna teoria muzyki jest fenomenem, który wyróżnia ówczesną muzykę spośród innych dziedzin sztuki. Tam też, zwłaszcza w traktacie „Musica speculativa” autorstwa Johannesa de Muris (ca 1290–1350), silnie inspirowanym dziełem Boecjusza „De institutione musica”, można śledzić funkcjonowanie istotnych binarnych opozycji, takich jak „umysł – zmysły” (ratio – sensus) i „liczba – dźwięk” (numerus – sonus), które dają bliższy wgląd w specyfikę średniowiecznej ars musica.

 

Arrow Button Wróć

Polityka prywatności Więcej or ZAMKNIJ KOMUNIKAT