O pojęciu obliczania (computing) i różnych typach obliczeń. Kontekst filozoficzno-historyczny

10.01.2025 | 10.01.2025

W referacie rozróżnię dwa znaczenia terminu obliczanie: a) znaczenie szerokie – zgodnie z którym, obliczanie to rozwiązywanie problemów w sposób intersubiektywnie dostępny, łącznie z wyborem odpowiedniej reprezentacji problemu, metody rozwiązania (np. konkretnego algorytmu), a także interpretacją danych i wyników, oraz b) znaczenie wąskie – zgodnie z którym, obliczanie to czynność składowa procesu rozwiązywania problemów, polegająca na mechanicznym/algorytmicznym przetwarzaniu danych, np. z wykorzystaniem komputerów. Znaczenie pierwsze odniosę do myśli Leibniza (leibnizjańskiego calcucemus), drugie – do koncepcji Turinga (który jako jeden z pierwszych sformalizował wąskie pojęcie obliczania). Następnie przejdę do skrótowego omówienia różnych typów obliczeń w znaczeniu drugim czyli informatycznym. Wykroczę przy tym poza ujęcie klasyczne (turingowskie), między innymi w kierunku obliczeń analogowych-ciągłych. Poddam pod dyskusję pewne kwestie filozoficzne, dotyczące np. umysłu interpretowanego jako system realizujący pewnego typu obliczenia.

Zachęcamy również do przeczytania wpisu w blogu  Cafe Aleph pt. „Computing, obliczenia i liczby” oraz następującej po nim dyskusji https://marciszewski.eu/?p=11700.

Wróć