Prof. Stefan Zamecki In Memoriam
10.03.2022 | 17.04.2022
26 lutego 2022 r. zmarł w Warszawie
prof. dr hab. Stefan Zamecki (1936-2022)
naukoznawca i historyk chemii – a według zaproponowanej przez Profesora terminologii – subdziedziny chemia,
od 1975 r. pracownik Instytutu Historii Nauki PAN,
długoletni redaktor „Kwartalnika Historii Nauki i Techniki”,
członek Rady Naukowej IHN PAN.
W swoich badaniach naukowych problematykę historii chemii łączył z filozofią chemii. Poszukiwał praw naukowych w naukach przyrodniczych; problem klasyfikacji pierwiastków i powstanie koncepcji atomistyczno-molekularnych to niektóre z podejmowanych przez Profesora tematów.
Historii chemii poświęcił swoją rozprawę habilitacyjną Wkład Wojciecha Świętosławskiego do chemii fizycznej (1981).
Bardzo ważnym obszarem aktywności naukowej, organizacyjnej i redakcyjnej była problematyka naukoznawcza. Zajął się nią pod koniec lat 60. ubiegłego stulecia i pozostał jej wierny do ostatnich swoich dni. Doktorat otrzymał w 1974 r. na podstawie dysertacji Koncepcja nauki w szkole lwowsko – warszawskiej. W 1988 r. opublikował książkę Pojęcie odkrycia naukowego a historia dziedziny nauki. Wychodząc od dywagacji terminologicznych, Autor przedstawił tam własną wizję uprawiania historii nauki, jako główny jej cel postrzegając badanie dziejów stawiania i rozwiązywania problemów. Wprowadził pojęcie ‘dziedziny nauki’ wraz z koncepcją struktury badań nad dziejami nauki, które konsekwentnie popularyzował. Wykreował naukoznawczą wizję historii nauki, osadzonej wśród innych nauk o nauce i tworzącej wraz z nimi spójne teoretycznie, interdyscyplinarne pole badawcze.
W ostatnich latach szereg prac, w tym 4 książki, poświęcił analizie problematyki naukoznawczej na łamach periodyku Kasy Mianowskiego „Nauka Polska Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój” oraz „Kwartalnika Historii Nauki i Techniki”.
Redakcją „Kwartalnika” kierował przez 20 lat, przez wiele lat był również członkiem redakcji „Nauki Polskiej”, a także redaktorem serii wydawniczej Instytutu „Monografie z Dziejów Nauki i Techniki”. W latach 1995-2002 Stefan Zamecki prowadził wraz z prof. Aliną Motycką comiesięczne, interdyscyplinarne, płodne intelektualnie, ogólnopolskie seminarium „Kontekst odkrycia w dziejach dziedziny nauki”. Stefan Zamecki szedł do historii nauki poprzez studia chemiczne i filozoficzne. To ukształtowało jego teoretyczne wybory.
Z żalem żegnamy naszego wieloletniego kolegę. Rodzinie i przyjaciołom Profesora składamy serdeczne wyrazy współczucia.
Dyrekcja i Pracownicy IHN PAN
.