Ukryta historia nauki, czyli kto pierwszy poprawnie opisał librację Księżyca

04.03.2024 | 04.03.2024

Prof. dr hab. Jarosław Włodarczyk, Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk

Jan Heweliusz jest uznawany za pierwszego astronoma, który w systematyczny sposób opisał optyczną librację Księżyca w swym dziele Selenographia (1647) i przedstawił ilościowy model tego zjawiska w liście-traktacie De motu Lunae libratorio… (1654). Tymczasem z korespondencji, jaką Heveliusz prowadził w 1650 roku z Eliasem von Löwenem (znanym też jako Crätschmair) i jego żoną Marią Cunitią, wynika, że pierwszy model optycznej libracji Księżyca, pozwalający przewidywać zmieniające się położenie plam księżycowych względem brzegu tarczy Srebrnego Globu, opracował von Löwen, i to 30 lat przed Heweliuszem. W swoim wystąpieniu przedstawię chronologię wczesnych badań nad libracją, uzupełnioną o relację von Löwena, i porównam przewidywania modeli libracji von Löwena i Heweliusza dla lat 1650–1651.

Wróć